Τι είναι ο αυτισμός;

Ο αυτισμός ή αλλιώς Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος (ΔΑΦ - Autism Spectrum Disorder, ASD), είναι μια νευροαναπτυξιακή διαταραχή που επηρεάζει τον τρόπο με τον οποίο ένα άτομο αντιλαμβάνεται τον κόσμο και αλληλεπιδρά με αυτόν. Χαρακτηρίζεται από δυσκολίες στην κοινωνική επικοινωνία, επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές και περιορισμένα ενδιαφέροντα. Τα συμπτώματα ποικίλλουν σημαντικά από άτομο σε άτομο – γι’ αυτό και ο όρος «φάσμα» είναι τόσο σημαντικός.

Πότε ορίστηκε ο αυτισμός;

Η πρώτη επίσημη περιγραφή του αυτισμού έγινε το 1943 από τον παιδοψυχίατρο Leo Kanner, ο οποίος παρατήρησε μια ομάδα παιδιών με κοινά χαρακτηριστικά κοινωνικής απομόνωσης και επαναληπτικής συμπεριφοράς. Λίγο αργότερα, το 1944, ο Hans Asperger, στην Αυστρία, περιέγραψε ένα παρόμοιο προφίλ σε παιδιά, που όμως είχαν φυσιολογική ή και ανώτερη νοημοσύνη – αυτό που μετέπειτα έγινε γνωστό ως «Σύνδρομο Asperger».

Ορολογίες και ερμηνείες

Με την πάροδο των ετών, οι διαφορετικοί όροι για τις υποκατηγορίες του αυτισμού (όπως το σύνδρομο Asperger, ο αυτισμός της παιδικής ηλικίας, ο άτυπος αυτισμός) καταργήθηκαν και συγχωνεύτηκαν υπό την ομπρέλα του «Αυτιστικού Φάσματος» με την τελευταία έκδοση του Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM-5) το 2013 από την Αμερικανική Ψυχιατρική Εταιρεία. Έτσι, σήμερα δεν χρησιμοποιούνται επίσημα υποκατηγορίες αλλά μιλάμε για μία ενιαία διαταραχή με μεταβλητότητα στην έκφρασή της.

Βασικές ορολογίες:

• ASD (Autism Spectrum Disorder): Η επίσημη διάγνωση που περιλαμβάνει όλο το φάσμα.

• Neurodivergent: Όρος που περιγράφει άτομα με διαφορές στην ανάπτυξη του εγκεφάλου, συμπεριλαμβανομένων των ατόμων στο φάσμα.

• Σύνδρομο Asperger: Παλαιότερος όρος, σήμερα θεωρείται μέρος του φάσματος.

• High-functioning / Low-functioning autism: Όροι που χρησιμοποιούνται ανεπίσημα αλλά συχνά επικρίνονται επειδή απλουστεύουν την πολυπλοκότητα του φάσματος.

​

Στατιστικά στοιχεία

​

• Σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ (CDC), περίπου 1 στα 36 παιδιά ηλικίας 8 ετών διαγνώστηκε με Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος το 2023, ποσοστό που παρουσιάζει αύξηση τα τελευταία χρόνια.

• Τα αγόρια έχουν περίπου 4 φορές περισσότερες πιθανότητες να διαγνωστούν με αυτισμό σε σύγκριση με τα κορίτσια.

• Περίπου το 31% των παιδιών με αυτισμό παρουσιάζουν νοητική αναπηρία, ενώ το υπόλοιπο 69% έχει μέτρια έως φυσιολογική ή και υψηλή νοημοσύνη.

• Η πρώιμη παρέμβαση (πριν από την ηλικία των 3 ετών) έχει αποδειχθεί ότι βελτιώνει σημαντικά τις εκβάσεις σε παιδιά με αυτισμό.