Μπορεί μια εφαρμογή να βοηθήσει την ομιλία σε παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες;

Εισαγωγή

Οι μαθησιακές δυσκολίες αποτελούν ένα ευρύ φάσμα δυσκολιών που επηρεάζουν την απόκτηση και εφαρμογή δεξιοτήτων όπως η ανάγνωση, η γραφή, η έκφραση, η κατανόηση προφορικού λόγου και η μαθηματική σκέψη (APA, 2013). Πολλά παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες παρουσιάζουν γλωσσικές αδυναμίες, όπως περιορισμένο λεξιλόγιο, δυσκολία στην ακουστική διάκριση, και μειωμένη αφηγηματική ικανότητα.

Στην εποχή της τεχνολογίας, οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί στρέφονται σε ειδικές εκπαιδευτικές εφαρμογές (apps) για την ενίσχυση της ομιλίας και της γλωσσικής ανάπτυξης. Όμως, μπορούν οι εφαρμογές να υποκαταστήσουν την θεραπευτική παρέμβαση ή απλώς τη συμπληρώνουν;

Πώς βοηθούν οι εφαρμογές την ομιλία;

1. Παροχή πολλαπλών αισθητηριακών ερεθισμάτων

Οι εφαρμογές συνδυάζουν οπτικά, ακουστικά και κιναισθητικά ερεθίσματα μέσω εικόνων, ήχου και διαδραστικών ασκήσεων. Αυτό ενισχύει την εμπέδωση νέων λέξεων και εννοιών σε παιδιά που δυσκολεύονται να μάθουν μόνο μέσω ακρόασης ή ανάγνωσης (Sundqvist et al., 2017).

2. Μοντελοποίηση ορθών προφορικών προτύπων

Εφαρμογές όπως το Speech Blubs και το Articulation Station χρησιμοποιούν video modeling, όπου το παιδί βλέπει το στόμα του μοντέλου να προφέρει ήχους και λέξεις, διευκολύνοντας την μιμητική εκφορά (Fletcher-Watson, 2014).

3. Παιχνιώδης μάθηση (Game-based learning)

Η μάθηση μέσα από παιχνίδι αυξάνει το κίνητρο, μειώνει το άγχος και ενισχύει την προσοχή και συγκέντρωση των παιδιών με μαθησιακές δυσκολίες, τα οποία συχνά απογοητεύονται εύκολα με παραδοσιακές ασκήσεις.

4. Άμεση ανατροφοδότηση

Οι περισσότερες εφαρμογές παρέχουν άμεση οπτική και ακουστική ανατροφοδότηση, βελτιώνοντας την ακρίβεια της παραγωγής ή την επιλογή σωστών απαντήσεων, κάτι που έχει συνδεθεί με γρηγορότερη γλωσσική βελτίωση (Wainer & Ingersoll, 2015).

Τι λένε οι έρευνες;

🔬 Έρευνα 1: Roulstone et al. (2015) διαπίστωσαν ότι οι εφαρμογές λογοθεραπείας μπορούν να ενισχύσουν την άρθρωση και την κατανόηση όταν χρησιμοποιούνται συμπληρωματικά με παρέμβαση από λογοθεραπευτή, αλλά δεν υποκαθιστούν τη θεραπεία.

🔬 Έρευνα 2: McKnight et al. (2022) μελέτησαν την επίδραση εφαρμογών ομιλίας σε παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες και κατέληξαν ότι η χρήση εφαρμογών 3-4 φορές την εβδομάδα ενίσχυσε την ταχύτητα πρόσληψης λεξιλογίου και την αυτοπεποίθηση στην ομιλία.

🔬 Έρευνα 3: Fletcher-Watson (2014) επισήμανε ότι οι εφαρμογές είναι αποτελεσματικές μόνο όταν υπάρχει καθοδήγηση από θεραπευτή ή γονέα, καθώς τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες δυσκολεύονται να μεταφέρουν αυτόνομα τη γνώση σε πραγματικές επικοινωνιακές συνθήκες.

Περιορισμοί χρήσης εφαρμογών

• Δεν προσαρμόζονται πάντα στις ατομικές ανάγκες του κάθε παιδιού.

• Μπορεί να οδηγήσουν σε παθητική χρήση εάν δεν ενσωματώνονται σε λειτουργικές επικοινωνιακές δραστηριότητες.

• Ο υπερβολικός χρόνος οθόνης μπορεί να επηρεάσει την προσοχή και την κοινωνική αλληλεπίδραση.

  
  

Συμπέρασμα

Οι εφαρμογές για την ομιλία αποτελούν πολύτιμο εργαλείο υποστήριξης για παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες, εφόσον:

• Χρησιμοποιούνται με καθοδήγηση λογοθεραπευτή ή εκπαιδευτικού

• Εντάσσονται σε στοχευμένο πρόγραμμα παρέμβασης

• Συμπληρώνουν και δεν αντικαθιστούν την προσωπική αλληλεπίδραση που παραμένει καθοριστική στην ανάπτυξη λόγου και επικοινωνίας.

  
  

Βασικές παραπομπές

• Fletcher-Watson, S. (2014). A review of educational apps for children with communication difficulties: Implications for practice and policy. International Journal of Language & Communication Disorders, 49(6), 704-717. doi:10.1111/1460-6984.12119

• Roulstone, S., Wren, Y., Bakopoulou, I., Goodlad, S., & Lindsay, G. (2015). Interventions for children with speech, language and communication needs: An EEF systematic review. Education Endowment Foundation

• Sundqvist, A., Koch, F. S., & Laursen, B. (2017). Digital tablets in early childhood education and care settings – A review of the literature. Early Years, 37(3), 235-247. doi:10.1080/09575146.2017.1286018

• McKnight, L., & Davies, C. (2022). The use of mobile applications to support children with speech and language difficulties: A systematic review. British Journal of Special Education, 49(1), 17-34. doi:10.1111/1467-8578.12354