Πώς να περάσω την ώρα μου με ένα παιδί στο φάσμα του αυτισμού

1. Δραστηριότητες με οπτική υποστήριξη

Η χρήση εικόνων, καρτών και συμβόλων βοηθά τα παιδιά με ΔΑΦ να κατανοήσουν και να συμμετέχουν στη δραστηριότητα, καθώς η οπτική επεξεργασία είναι συχνά πιο δυνατή από την ακουστική.

• Κάρτες PECS ή αυτοσχέδιες εικόνες για παιχνίδια «βρες το ίδιο» ή «δείξε μου το…».

• Δημιουργία απλών σειρών εικόνων (π.χ. βούρτσισμα δοντιών, φαγητό) για δόμηση ρουτίνας.

Πηγή: Bondy, A., & Frost, L. (1994). The Picture Exchange Communication System. Focus on Autistic Behavior, 9(3), 1-19.

2. Αισθητηριακές δραστηριότητες

Τα παιδιά με αυτισμό συχνά ρυθμίζουν τη διέγερση τους μέσω αισθητηριακού παιχνιδιού.

• Πλαστελίνες, kinetic sand ή finger painting, εφόσον ανέχεται την υφή.

• Μπουκάλια sensory bottles με νερό και γκλίτερ για παρατήρηση και ηρεμία.

• Παιχνίδι με μπάλες διαφορετικών μεγεθών και υφών.

Πηγή: Baranek, G. T. (2002). Efficacy of sensory and motor interventions for children with autism. Journal of Autism and Developmental Disorders, 32(5), 397-422.

3. Δομημένο παιχνίδι κατασκευών

Η δομή μειώνει το άγχος και ενισχύει τη συγκέντρωση.

• Duplo ή μεγάλου μεγέθους Lego για κατασκευές με απλές οδηγίες (π.χ. «βάλε το κόκκινο πάνω»).

• Παζλ με μεγάλα κομμάτια και καθαρή εικόνα.

Πηγή: Kasari, C., & Smith, T. (2013). Interventions in schools for children with autism spectrum disorder: Methods and recommendations. Autism, 17(3), 254-267.

4. Μουσικοκινητικές δραστηριότητες

Η μουσική ενισχύει τη συναισθηματική ρύθμιση και την κοινωνική αλληλεπίδραση.

• Τραγούδια με κινήσεις χεριών (π.χ. τραγούδια με ρυθμικές κινήσεις).

• Απλά όργανα (τύμπανο, ξυλάκια) για εξερεύνηση ήχου.

• 
  

Πηγή: Simpson, K., & Keen, D. (2011). Music interventions for children with autism: Narrative review of the literature. Journal of Autism and Developmental Disorders, 41(11), 1507-1514.

5. Κινητικά παιχνίδια

Η κίνηση ενισχύει την οργάνωση του σώματος και εκτονώνει την ενέργεια.

• Απλές διαδρομές εμποδίων με μαξιλάρια και κουτιά.

• Παιχνίδι με τούνελ υφασμάτινο ή κυνηγητό στο σπίτι/αυλή με κανόνες ασφαλείας.

Πηγή: Lang, R., Koegel, L. K., Ashbaugh, K., Regester, A., Ence, W., & Smith, W. (2010). Physical exercise and individuals with autism spectrum disorders: A systematic review. Research in Autism Spectrum Disorders, 4(4), 565-576.

6. Ήρεμες δραστηριότητες

Για χαλάρωση ή μετάβαση σε νέα δραστηριότητα:

• Ανάγνωση βιβλίων με μεγάλες εικόνες και μικρό κείμενο.

• Απαλές πιέσεις στις παλάμες και τους ώμους (αν το παιδί απολαμβάνει την αίσθηση).

Πηγή: Watling, R., & Dietz, J. (2007). Immediate effect of Ayres's sensory integration-based occupational therapy intervention on children with autism spectrum disorders. American Journal of Occupational Therapy, 61(5), 574-583.

Σημαντικές αρχές

• Σεβασμός στις αισθητηριακές του ανάγκες και όρια.

• Απλή, ξεκάθαρη γλώσσα και δείγματα αντί για περίπλοκες οδηγίες.

• Δομημένη προσέγγιση με προβλέψιμη σειρά δραστηριοτήτων.

• Αν προτιμά το μοναχικό παιχνίδι, παραμονή κοντά χωρίς πίεση για συνεχή αλληλεπίδραση.