Η επίδραση της σωματικής άσκησης στον αυτισμό
- GP
- 21 Σεπ
- διαβάστηκε 3 λεπτά
Η επίδραση της σωματικής άσκησης στον αυτισμό: η σημασία της εκτόνωσης ενέργειας
Η σωματική άσκηση (physical activity) αναδεικνύεται ολοένα περισσότερο ως κρίσιμο στοιχείο παρέμβασης για παιδιά και εφήβους με Διαταραχή Φάσματος Αυτισμού (ΔΦΑ). Πέρα από τα γνωστά οφέλη για την υγεία, η άσκηση φαίνεται ότι βοηθά σημαντικά στην εκτόνωση ενέργειας, στη μείωση επαναλαμβανόμενων / στερεοτυπικών συμπεριφορών, στη βελτίωση κοινωνικών και επικοινωνιακών δεξιοτήτων, καθώς και στη γενική συμπεριφορά.
Έρευνες και ευρήματα
Μία συστηματική ανασκόπηση με meta-ανάλυση που εξέτασε τυχαιοποιημένες δοκιμές (RCTs) έδειξε ότι η άσκηση έχει θετική επίδραση στις διαταραχές κοινωνικής επικοινωνίας σε άτομα με αυτισμό. Τα πιο αποτελεσματικά προγράμματα περιελάμβαναν πολλαπλά στοιχεία, μέτρια διάρκεια και συχνότητα, και μεγάλη διάρκεια παρέμβασης. PubMed
Μια δικτυακή meta-ανάλυση (network meta-analysis) συσχέτισε διάφορα είδη αθλητικών προγραμμάτων (ομαδικά αθλήματα, ιππευτική, συνδυασμένες μορφές άσκησης) με σημαντική βελτίωση στα βασικά συμπτώματα της ΔΦΑ: κοινωνική αλληλεπίδραση, στερεοτυπικές / περιορισμένες συμπεριφορές. PubMed+1
Άλλη μελέτη έδειξε ότι προγράμματα που διαρκούν 4-24 εβδομάδες, με 4-13 συνεδρίες την εβδομάδα, διάρκειας 30-90 λεπτών η καθεμία, συνδέονται με βελτίωση της κοινωνικής αλληλεπίδρασης, της επικοινωνίας και μείωση του βαθμού αυτισμού σε παιδιά ηλικίας 4-12 ετών. MDPI+1
Σε μια RCT διάρκειας 48 εβδομάδων, παιδιά με ΔΦΑ ηλικίας 6-12 ετών που συμμετείχαν σε πρόγραμμα βασισμένο σε άσκηση εμφάνισαν βελτίωση στο μεταβολικό προφίλ (χοληστερίνη), στις εκδηλώσεις χαρακτηριστικών αυτισμού και στην ποιότητα ζωής όπως την αντιλαμβάνονταν οι γονείς. PubMed
Μελέτη που αξιολόγησε τη δοσολογία της άσκησης διαπίστωσε ότι τα προγράμματα που πληρούν τις συστάσεις της American College of Sports Medicine (ACSM) και έχουν υψηλή προσήλωση (adherence), αποδίδουν καλύτερα σε motor skills και στη συμπεριφορά συνολικά. PMC
Πώς σχετίζεται η εκτόνωση ενέργειας
Η έντονη σωματική δραστηριότητα επιτρέπει στο παιδί να:
Καταναλώσει φυσική ενέργεια που αλλιώς μπορεί να συσσωρεύεται και να οδηγεί σε υπερδιέγερση, άγχος ή εκρήξεις συμπεριφοράς.
Ρυθμίσει την αισθητηριακή διέγερση, ιδίως όταν υπάρχουν προβλήματα με τον έλεγχο της διέγερσης ή με την υπερευαισθησία σε οπτικά, ακουστικά ή κιναισθητικά ερεθίσματα.
Αποβεί ως “εκτόνωση πίεσης”, δηλαδή η σωματική προσπάθεια λειτουργεί ψυχολογικά ως απελευθέρωση έντασης, προσφέροντας φυσιολογική οδό για εκτόνωση αντίδρασης.
Βελτιώσει ύπνο, διάθεση και αυτοσυγκέντρωση, καθώς πολλές έρευνες καταγράφουν ότι η άσκηση συνδέεται με καλύτερο ύπνο και μείωση γενικών συμπεριφορικών εκδηλώσεων. PMC+2PMC+2
Παραμέτροι που φαίνεται να επηρεάζουν την αποτελεσματικότητα
Οι παράγοντες που σύμφωνα με τις μελέτες ενισχύουν τα οφέλη της άσκησης είναι:
Η συχνότητα: περισσότερες φορές την εβδομάδα αποδίδουν καλύτερα αποτελέσματα. MDPI+1
Η διάρκεια των συνεδριών: συνεδρίες 30-90 λεπτών φαίνεται ότι είναι κατάλληλες. MDPI+1
Η διάρκεια συνολικά του προγράμματος: 8-12 εβδομάδες ή περισσότερο συσχετίζονται με σταθερότερα αποτελέσματα. PubMed+1
Το είδος της άσκησης: ομαδικά αθλήματα, παιχνίδια με μπάλα, αθλήματα ισορροπίας ή συντονισμού έχουν προβάδισμα. PubMed+2PubMed+2
Πηγές
The effect of physical exercise on disordered social communication in individuals with autism Spectrum disorder: a systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials (Jia, Guo, Li, Zhou, Wang & Wang, 2023) PubMed
A network meta-analysis of the effect of physical exercise on core symptoms in patients with autism spectrum disorders (Li, Jia, Wang, Li, Wang & Zhu, 2024) PubMed
Meta-Analysis on Intervention Effects of Physical Activities on Children and Adolescents with Autism (MDPI, 2019) MDPI
Exercise Effects for Children With Autism Spectrum Disorder: Metabolic Health, Autistic Traits, and Quality of Life PubMed
Effects of exercise dosage on children with autism spectrum disorder: a systematic review and meta-analysis (Baojian Hu et al., 2025) PMC
The impact of physical exercise interventions on social, behavioral, and motor skills in children with autism PMC+1
Σχόλια