Πώς να αποδεχθεί ένας γονιός το παιδί του στο φάσμα του αυτισμού

Η αποδοχή δεν έρχεται αμέσως· είναι μια διαδικασία που ξεκινά με την ενημέρωση, τη συναισθηματική διαδρομή και τη στήριξη από περιβάλλον και ειδικούς. Ακολουθούν βασικά σημεία — βασισμένα σε διεθνείς μελέτες — που μπορούν να βοηθήσουν έναν γονιό να διανύσει αυτό το ταξίδι.

Κύριοι παράγοντες που βοηθούν στην αποδοχή

1. Γνώση και ενημέρωσηΤο να μαθαίνει ο γονιός τι σημαίνει αυτισμός, ποιες οι δυνατότητες και οι προκλήσεις, μειώνει την αβεβαιότητα και φοβίες. Μια μελέτη έδειξε πως η γνώση και η μείωση της αβεβαιότητας είναι κεντρικοί παράγοντες στην ανάπτυξη αποδοχής. Frontiers+1

   
   

2. Θετικές αντιλήψεις (Positive Perceptions)Όταν ο γονιός βλέπει και αναγνωρίζει τις δυνατότητες του παιδιού, όχι μόνο τα προβλήματα, αυξάνει η ψυχολογική του αντοχή και η ποιότητα ζωής του. PubMed+1

   
   

3. Αντιμετώπιση (Coping) και αυτοαποτελεσματικότητα (Self-efficacy)Το να νιώθει ο γονιός ότι έχει κάποιον έλεγχο, ότι μπορεί να συμβάλλει θετικά στην πρόοδο του παιδιού, αλλά και να αντιμετωπίζει τις δυσκολίες με υποστήριξη, είναι πολύ βοηθητικό. PubMed

   
   

4. Κοινωνική στήριξηΣτήριξη από συγγενείς, φίλους, ομάδες γονέων ή οργανισμούς, καθώς και από τους επαγγελματίες υγείας, με θεραπευτές και ειδικούς. Η απουσία στήριξης πάει συχνά χέρι-χέρι με καθυστερημένη αποδοχή ή μεγαλύτερο στρες. PubMed+2Frontiers+2

   
   

5. Συναίσθημα και χρόνοςΗ διαδικασία συχνά περιλαμβάνει φάσεις denial (άρνηση), θυμού, ενοχών, και σταδιακής προσαρμογής (όπως στη θεωρία των πένθων του Kübler-Ross). Μια μελέτη στην Ταϊλάνδη (Kaewkumfu κ.ά.) έδειξε ότι οι γονείς περνούν από τέτοιες φάσεις πριν φτάσουν στην αποδοχή. ThaiJoΕπιπλέον, μελέτες που παρακολούθησαν μητέρες μετά τη διάγνωση δείχνουν πως όσο περνά ο χρόνος και όσο πιο πολύ εργάζονται οι γονείς πάνω σε αποδοχή, τόσο βελτιώνεται η ψυχολογική τους ευεξία. PubMed

   
   

6. Σοβαρότητα συμπτωμάτων & προσωπικό φορτίοΌσο πιο βαριά / εμφανής είναι η συμπτωματολογία, τόσο πιθανότερο είναι να παρουσιαστούν δυσκολίες στην αποδοχή. Όμως, αυτό δεν σημαίνει πως η αποδοχή είναι αδύνατη — παράγοντες όπως στήριξη και προσωπική στάση κάνουν τη διαφορά. Frontiers

   
   

7. Πλαίσιο πολιτισμού, θρησκείας και πεποιθήσεωνΗ κουλτούρα και οι θρησκευτικές ή κοινωνικές πεποιθήσεις επηρεάζουν πολύ τον τρόπο που ένας γονιός βλέπει τη διάγνωση και την αποδοχή. Σε χώρες όπου υπάρχει έντονο στίγμα για τις αναπηρίες, η αποδοχή μπορεί να μείνει πίσω. Frontiers+1

   
   

Διαδικασία αποδοχής — προτεινόμενα βήματα

1. Αναγνώριση του σοκ / της θλίψηςΕπιτρέψτε στον εαυτό σας να νιώσει ό,τι χρειάζεται — φόβο, ενοχή, θλίψη. Είναι φυσιολογικό.

2. Αναζήτηση αξιόπιστων πληροφοριώνΑπό ειδικούς, οργανισμούς αυτισμού, έγκυρα βιβλία / άρθρα / σεμινάρια. Μάθετε τι ακριβώς σημαίνει ο αυτισμός στην περίπτωση του παιδιού σας.

3. Συζητήσεις με άλλους γονείς / ομάδες υποστήριξηςΟι εμπειρίες άλλων που βρίσκονται σε παρόμοια κατάσταση βοηθούν πολύ — αισθάνεσαι ότι δεν είσαι μόνος / μόνη.

4. Θετική εστίασηΑναζητείστε τι το παιδί σας κάνει καλά, τι απολαμβάνει, τι του δίνει χαρά — αυτά βοηθούν να χτίσετε μια πιο ολοκληρωμένη άποψη.

5. Συνεργασία με επαγγελματίεςΘεραπευτές, ψυχολόγοι, παιδοψυχίατροι, σχολείο — όλοι μπορούν να σας υποστηρίξουν αν νιώθετε ότι σας ακούν και σέβονται τον γονεϊκό σας ρόλο.

6. Προσοχή στην αυτοφροντίδαΟ γονιός χρειάζεται να φροντίζει και τον εαυτό του — σωματικά, ψυχικά. Αν δεν είστε καλά, η υποστήριξη του παιδιού γίνεται πολύ πιο δύσκολη.

7. Αποδοχή ότι η αποδοχή είναι διαδικασίαΔεν είναι “τελικό σημείο”· υπάρχουν καλές και κακές μέρες. Η αποδοχή μπορεί να ενισχύεται χρόνο με τον χρόνο.

8. 
   

Τι λένε οι έρευνες — παραδείγματα

• Μελέτη Adaptation of Parents Raising a Child with ASD βρήκε ότι θετικές αντιλήψεις, κοινωνική υποστήριξη και αυτοαποτελεσματικότητα σχετίζονται με καλύτερη προσαρμογή των γονέων. PubMed

• Η συστηματική ανασκόπηση Factors associated with parental resolution of a child's autism diagnosis δείχνει πως παράγοντες όπως η σοβαρότητα του αυτισμού, οι πολιτιστικές πεποιθήσεις, η γνώση και τα συναισθήματα παίζουν ρόλο. Frontiers

• Στην Ταϊλάνδη, η μελέτη Parental Acceptance of Children with Autistic Spectrum Disorder έδειξε πως το πέρασμα από φάσεις άρνησης / θυμού / ενοχής προς αποδοχή σχετίζεται με το πώς οι γονείς βλέπουν τις δυνατότητες του παιδιού τους και λαμβάνουν στήριξη. ThaiJo

• Ερευνητές στον αραβικό κόσμο βρήκαν σημαντικές επιπτώσεις στην ψυχική υγεία των γονέων, όταν δεν υπάρχει αρκετή στήριξη — αλλά και πως χώρες που προσφέρουν πιο οργανωμένες υπηρεσίες και ενημέρωση έχουν καλύτερα αποτελέσματα.