Η μέθοδος PECS στον αυτισμό

Τι είναι η μέθοδος PECS

Το PECS (Picture Exchange Communication System) είναι ένα εναλλακτικό σύστημα επικοινωνίας που βασίζεται στην ανταλλαγή εικόνων. Αναπτύχθηκε το 1985 από τους Bondy και Frost στο Delaware Autism Program των ΗΠΑ, με στόχο την ενίσχυση της λειτουργικής επικοινωνίας σε άτομα με διαταραχή αυτιστικού φάσματος (ΔΑΦ) και άλλες διαταραχές επικοινωνίας.

Πώς λειτουργεί

Η μέθοδος PECS εφαρμόζεται συνήθως σε 6 φάσεις:

1. Φάση 1 – Ανταλλαγή εικόνων: Το παιδί μαθαίνει να δίνει μία εικόνα του αντικειμένου που επιθυμεί σε έναν επικοινωνιακό σύντροφο για να το λάβει.

2. Φάση 2 – Αυθόρμητη χρήση: Το παιδί ενισχύει την ανεξάρτητη πρωτοβουλία, πηγαίνοντας στον σύντροφο και δίνοντάς του την εικόνα χωρίς προτροπή.

3. Φάση 3 – Διακριτική επιλογή: Το παιδί μαθαίνει να ξεχωρίζει και να επιλέγει μεταξύ δύο ή περισσότερων εικόνων.

4. Φάση 4 – Κατασκευή προτάσεων: Το παιδί μαθαίνει να συνδυάζει κάρτες (π.χ. «Θέλω + αντικείμενο») για πιο σύνθετη επικοινωνία.

5. Φάση 5 – Απαντήσεις σε ερωτήσεις: Το παιδί μαθαίνει να απαντά στην ερώτηση «Τι θέλεις;».

6. Φάση 6 – Σχόλια: Το παιδί χρησιμοποιεί το PECS για σχόλια, παρατηρήσεις και όχι μόνο για εκφράσεις επιθυμίας.

   
   

Πλεονεκτήματα της μεθόδου

• Προάγει την αυθόρμητη επικοινωνία χωρίς την ανάγκη προκαταρκτικών δεξιοτήτων.

• Ενισχύει τη λειτουργική χρήση της γλώσσας με σαφή δομή.

• Μειώνει προβληματικές συμπεριφορές που προκύπτουν από έλλειψη επικοινωνίας.

• Είναι απλή στη χρήση από εκπαιδευτικούς και γονείς, χωρίς ακριβό εξοπλισμό.

• 
  

Περιορισμοί και προκλήσεις

• Δεν εστιάζει στη φωνολογική ανάπτυξη, αν και συχνά συνδυάζεται με λογοθεραπεία.

• Χρειάζεται συστηματική εκπαίδευση για σωστή εφαρμογή.

• Ορισμένα παιδιά παραμένουν αποκλειστικά στο στάδιο των εικόνων χωρίς να αναπτύξουν λεκτική ομιλία.

  
  

Ερευνητικά δεδομένα

Μελέτες δείχνουν ότι το PECS μπορεί να αυξήσει σημαντικά την επικοινωνιακή πρωτοβουλία και την κοινωνική αλληλεπίδραση σε παιδιά με αυτισμό (Charlop-Christy et al., 2002). Επίσης, παρατηρείται ότι η χρήση PECS δεν εμποδίζει τη λεκτική ανάπτυξη – αντίθετα, σε πολλά παιδιά, η έναρξη χρήσης PECS οδηγεί στη σταδιακή εμφάνιση λεκτικών εκφράσεων (Flippin et al., 2010).

Πηγές

• Bondy, A., & Frost, L. (1994). The Picture Exchange Communication System. Focus on Autistic Behavior, 9(3), 1-19. https://doi.org/10.1177/108835769400900301

• Charlop-Christy, M. H., Carpenter, M., Le, L., LeBlanc, L. A., & Kellet, K. (2002). Using the Picture Exchange Communication System (PECS) with children with autism: Assessment of PECS acquisition, speech, social-communicative behavior, and problem behavior. Journal of Applied Behavior Analysis, 35(3), 213–231. https://doi.org/10.1901/jaba.2002.35-213

• Flippin, M., Reszka, S., & Watson, L. R. (2010). Effectiveness of the Picture Exchange Communication System (PECS) on communication and speech for children with autism spectrum disorders: A meta-analysis. American Journal of Speech-Language Pathology, 19(2), 178–195. https://doi.org/10.1044/1058-0360(2010/09-0022)